wpis jest wynikiem współpracy z kanałem TNT
Co to jest cliffhanger i czemu w ogóle miałoby Was to interesować? Cliffhangery wzięły się z literatury, a obecnie są wykorzystywane w serialach i tasiemcowych filmach. Po co? Po to, by utrzymać uwagę odbiorców.
Cliffhanger (z angielskiego „zawieszenie na krawędzi klifu”) – nagłe urwanie wątku toczącej się historii. Zakończenie epizodu w momencie, kiedy główny bohater jest w środku konfliktu, dowiedział się szokujących rewelacji lub dosłownie wisi na klifie.
Zabiegu tego używa się, by mieć pewność, że czytelnik nie straci zainteresowania historią bohatera w trakcie przerwy. I kupi kolejny tom książki albo pójdzie na kolejną część filmu do kina.
Innymi słowy, cliffhanger, to ten moment, kiedy dwójka postaci, którym kibicujemy od samego początku w końcu ma się pocałować i… właśnie wtedy wjeżdżają końcowe napisy. Albo reklamy. Chamskie urwanie wątku potrafi podnieść ciśnienie lepiej niż list z Urzędu Skarbowego, a jeśli nie byłem zatopiony w historii po szyję, to zwyczajnie wychodzę z tego bagna i porzucam serial. Za to nieoczywiste zakończenie rozwiązujące główną intrygę i zgrabnie wprowadzające nową, sprawia, że jaram się nim jeszcze bardziej i czekam z hajsem w dłoni na kolejny sezon.
Według większości źródeł, pierwszym dziełem, w którym pojawił się cliffhanger był arabski zbiór „Baśni z tysiąca i jednej nocy”, który opowiada historię sułtana Szachrijara i jego żony Szeherezady. Sułtan, turbo mizogin, tuż po nocy poślubnej chce ściąć żonę, bo uroiło mu się, że wszystkie kobiety to latawice. Ta bierze go sposobem i mówi, że zanim ją zetnie, chce opowiedzieć mu historię. Która nigdy się nie kończy, bo za każdym razem, kiedy wstaje słońce i sułtan musi iść do roboty, żona urywa opowieść w najbardziej emocjonującym momencie, przedłużając swoje życie o kolejną noc.
Nikomu nie życzę wstąpienia w taki związek małżeński, ale na wszelki wypadek warto zapoznać się z najczęściej stosowanymi typami cliffhangerów.
Ratunku, człowiek wisi na klifie!
Typ cliffhangeru: zbliżająca się zagłada Przykład: „Na krawędzi”
Cliffhanger dosłowny, czyli sytuacja, kiedy ktoś jest na skraju skarpy, właśnie spada, spala się, topi albo zaraz zginie od wystrzelonego pocisku. Jest o włos od śmierci, jak to mawiają fryzjerzy po nieudanym balejażu.
Takim zabiegiem zaczyna się film „Na krawędzi”, który był inspiracją do powstania tego tekstu, a jego oryginalny tytuł to… uwaga, uwaga, „Cliffhanger”! Dłonie pocą się już od pierwszej sceny, gdy Sylvester Stallone podciąga się na półce skalnej jakieś 7 000 metrów nad ziemią. A potem, w trakcie seansu, robi to jeszcze kilkukrotnie. I, cholera, to działa! Działa, bo fabuła w taki sposób pokazuje nam bohaterów, że nam na nich zależy, a sytuacja zagrożenia życia wynika z miejsca akcji (rzecz dzieje się górach), a nie z nadprzyrodzonych mocy antagonistów.
Powisieć w napięciu, patrząc jak Sylvester wisi nad przepaścią, możecie już w piątek 28 grudnia o 21:00 na kanale TNT. „Na krawędzi” wyemitowane zostanie w ramach cyklu „Piątki w akcji”.
Masz oklep!
Typ cliffhangeru: podjęcie decyzji / złożenie obietnicy Przykład: co drugi film o superbohaterach
Dotyczy to zwłaszcza pierwszych części, w których bohaterowie odkrywają swoje supermoce. Młody Peter Parker uczy się skakać po ścianach, po czym gdy już opanuje chodzenie w leginsach i sklepie facjatę jakiemuś hultajowi wyłudzającemu VAT, podejmuje decyzję strzeżenia dobra. Albo składa obietnicę hersztowi mafii paliwowej, że on jest następny w kolejce i lepiej, żeby już szykował wrotki, bo będzie dojazd. W kolejnej części oczywiście.
Powiedzieć swojej dziewczynie, że jestem jej ojcem, czy lepiej nie?
Typ cliffhangeru: mega dylemat Przykład: „Oldboy”
Mimo że „Oldboy” nie jest częścią żadnej większej całości, to kończy się cliffhangerem zmuszającym do myślenia o jego zakończeniu jeszcze przez wiele godzin, jeśli nie dni. Dojrzały mężczyzna zakochuje się na zabój w młodej dziewczynie, po to, by w scenie finałowej dowiedzieć się, że jest ona jego córką. Jeśli powie jej prawdę, to zrujnuje ich relację, jeśli zachowa ją dla siebie, kazirodcza tajemnica będzie zżerać go od środka przez resztę życia. Zobaczyłbyś kontynuację, żeby dowiedzieć się jaką decyzję podjął, co?
Oj, nie spodziewałem się tego schodząc do piwnicy
Typ cliffhangeru: wielkie odkrycie Przykład: „Planeta małp”
Wielkie odkrycie zupełnie zmieniające zasady gry lub postrzeganie świata przez głównego bohatera pojawia się zarówno w filmach science-fiction, jak i w powieściach obyczajowych. Kiedy Leo Davidson z „Planety małp” wraca na Ziemię i dowiaduje się, że rządzą nią małpy, minę ma nietęgą i chętnie by coś zrobił albo chociaż dowiedział się jak to się stało, ale historia się kończy. Przynajmniej dopóki nie powstanie sequel.
Znowu w życiu mi nie wyszło
Typ cliffhangeru: chwilowa porażka Przykład: „Avengers: Wojna bez granic”
Czy zło może pokonać dobro? No jasne, tak właśnie wygląda dorosłe życie. A czy zło może pokonać dobro w ekranizacji komiksu? Tak, ale góra na długość jednego epizodu. Jeśli Thanos obił maskę Kapitanowi Ameryce w ostatnim odcinku „Avengersów” i połowa ekipy poszła do piachu, to widz nie ma wątpliwości, że jego ulubione postacie zostaną wskrzeszone. I przebiera nogami, żeby dowiedzieć w jaki sposób wstaną z martwych.
Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?
Typ cliffhangeru: fundamentalne pytanie Przykład: „Incepcja”
„Incepcja” to totalny numer 1 w moim rankingu ulubionych filmów i kończy się takim zawieszeniem na klifie, że odruchowo wyciągam telefon i dzwonię po pomoc, bo mam wrażenie, że dyndam nad przepaścią razem z głównym bohaterem. W dużym skrócie, film pyta widza, czy aby na pewno jego życie jest rzeczywiste, czy przypadkiem nie jest tylko snem? Ostatnia scena bije nas tym pytaniem z pięści w twarz i wbrew oczekiwaniom nie przynosi odpowiedzi. Co akurat w tym przypadku jest rozwiązaniem najlepszym z możliwych, bo jednoznaczna odpowiedź byłaby zwyczajnie rozczarowująca.
Ufff, w końcu zdechł! A nie, jednak żyje…
Typ cliffhangeru: sygnał, że coś się stanie Przykład: 95% amerykańskich horrorów
Kiedy jesteśmy pewni, że Michael Myers siedzi w psychiatryku, Freddy Krueger dostał kosę pod żebra, a Laleczka Chucky kopci się w piecu krematoryjnym, nagle słyszymy kroki w oddali. Albo pukanie do drzwi. Albo cienie na ścianie. Albo któraś z ocalałych postaci mówi, że ma dziwne przeczucie. I już wiadomo, że chłop jakimś cudem przeżył i za niedługo znów zobaczymy wideo-tutorial z filetowania człowieka.
Mój chłopak zdradził mnie z moją najlepszą przyjaciółką, więc prześpię się z jej chłopakiem, którego nienawidzę
Typ cliffhangeru: niespodziewany zwrot akcji Przykład: „Plotkara”
Żaden film sensacyjny nie ma tylu zwrotów akcji, co seriale obyczajowe, a już na pewno nie tyle, co te dla nastolatków. W „Plotkarze” kierunek wydarzeń zmienia się co przerwę reklamową, najlepsza przyjaciółka zostaje największym wrogiem, a potem znów wraca do łask w ciągu jednego odcinka, a w ciągle rozrastającej się sieci kontaktów seksualnych zagubiliby się nawet poliamoryści. Mimo że doskonale wiedziałem jak to działa, obejrzałem wszystkie 6 sezonów, a odkrycie, kto naprawdę jest Plotkarą przeżywałem przez resztę dnia.